برنامه دیده‌بان سیارات فراخورشیدی (Exoplanet Watch) آژانس فضایی به دنبال شهروندان مشتاق علم است تا به ردیابی سیارات خارج از منظومه شمسی (که با نام سیارات فراخورشیدی) نیز شناخته میشوند، کمک کنند.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، شرکت‌کنندگان می‌توانند از تلسکوپ‌های خود برای جستجوی سیارات فراخورشیدی..
ست نیوز
برنامه دیده‌بان سیارات فراخورشیدی (Exoplanet Watch) آژانس فضایی به دنبال شهروندان مشتاق علم است تا به ردیابی سیارات خارج از منظومه شمسی (که با نام سیارات فراخورشیدی) نیز شناخته میشوند، کمک کنند.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، شرکت‌کنندگان می‌توانند از تلسکوپ‌های خود برای جستجوی سیارات فراخورشیدی یا مطالعه داده‌های تلسکوپ‌های دیگر با استفاده از کامپیوتر یا حتی تلفن هوشمند خود استفاده کنند.
راب زلم (خالق اگزوپلنت واچ و اخترفیزیکدان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا) می‌گوید: «با دیدبان سیارات فراخورشیدی می‌توانید نحوه مشاهده این سیارات و تجزیه و تحلیل داده‌ها را با استفاده از نرم‌افزاری که دانشمندان واقعی ناسا از آن استفاده می‌کنند، یاد بگیرید. ما دوست داریم به مردم نشان دهیم که سیارات فراخورشیدی واقعاً چگونه مورد مطالعه قرار می‌گیرند».
گفتنی است برنامه دیدبان سیارات فراخورشیدی در سال ۲۰۱۸ تحت عنوان Universe of Learning ناسا آغاز به کار کرد. این برنامه، یکی از برنامه‌های فعال‌سازی علمی این آژانس است که به همه افراد امکان می‌دهد نحوه انجام کار علمی را تجربه کند و برای خود دست به اکتشاف جهان بزنند.
در آن زمان، محدودیت‌هایی در مورد تعداد افرادی وجود داشت که می‌توانستند به داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط تلسکوپ‌های دیگر نگاه کنند. اما اکنون این برنامه به طور گسترده در دسترس است و همه افراد می‌توانند داده‌ها را دانلود و تجزیه و تحلیل کنند.
گفته می‌شود بیش از ۵۰۰۰ سیاره فراخورشیدی تایید شده وجود دارند. البته میلیون‌ها سیاره دیگر نیز وجود دارند که هنوز کشف نشده‌اند. همه این سیارات دارای طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها هستند، مانند داشتن خورشیدهای دوقلو، دمای داغ سطحی یا ابرهای خاص.
اکثر سیارات فراخورشیدی با استفاده از روش گذر یا ترانزیت (transit method) پیدا شده‌اند. این روش مستلزم جست‌وجوی کم نور شدن ستاره میزبان در هنگام عبور سیاره از مقابل آن است.
زمان بین گذرها نشان می‌دهد که یک سیاره فراخورشیدی چقدر طول می‌کشد تا به دور ستاره مادرش بچرخد. حال هرچه گذرهای بیشتری اندازه‌گیری شود، طول مدار دقیق‌تر مشخص می‌شود.
اگر تلسکوپ دارید، برنامه دیدبان سیارات فراخورشیدی می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید چگونه گذر سیاره‌های فراخورشیدی را بدون توجه به اندازه تلسکوپی که استفاده می‌کنید، تشخیص دهید.
بر اساس بیانیه ناسا، دیدبان سیارات فراخورشیدی، مشاهدات چندین ناظر را ترکیب می‌کند تا اندازه‌گیری بهتری به دست بیاید. ترکیب این مشاهدات در صورتی مفید است که گذر سیاره بیش از زمانی که ستاره در آسمان برای یک ناظر قابل مشاهده است، طول بکشد.
بدین ترتیب شرکت‌کنندگان متعدد در مکان‌های مختلف در سراسر جهان می‌توانند به طور جمعی مدت یک گذر طولانی را تماشا کنند.
مشاهدات مشترک به کشف یک سیاره فراخورشیدی به نام HD 80606 b کمک کرد. گفته می‌شود تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا اواخر امسال این سیاره را رصد خواهد کرد. این سیاره با استفاده از مشاهدات ترکیبی بیش از ۲۰ شرکت‌کننده در دیدبان سیارات فراخورشیدی شناسایی شد.
زلم اظهار می‌دارد: «امیدوارم این برنامه موانع علمی را برای بسیاری از مردم کاهش دهد و الهام‌بخش نسل بعدی ستاره‌شناسان برای پیوستن به حوزه ما شود».
حتی اگر تلسکوپ ندارید، همچنان می‌توانید در برنامه دیدبان سیارات فراخورشیدی شرکت کنید. این برنامه به اخترشناسان آماتور اجازه می‌دهد تا مشاهدات ۱۰ ساله سیاره فراخورشیدی جمع‌آوری‌شده توسط یک تلسکوپ زمینی کوچک در ایالات متحده را بررسی کنند.
داده‌های جدید حاصل از دو تلسکوپ نیز در سال جاری به پایگاه داده برنامه اضافه می‌شود تا شرکت‌کنندگان آنها را بررسی کنند.
استفاده از این داده‌ها به پالایش اندازه‌گیری‌های گذر سیاره‌ها و شناسایی هرگونه تغییر در روشنایی ظاهری ستاره‌ها کمک می‌کند که همین امر می‌تواند نشانه‌ای از فوران‌های نور (موسوم به شعله) و یا وجود نقاط تاریک روی سطح ستاره باشد.
بر اساس این بیانیه ناسا، استفاده از داوطلبان برای مرتب‌سازی داده‌ها باعث صرفه‌جویی قابل توجهی در زمان محاسباتی و پردازش می‌شود.
این کار به دانشمندان کمک می‌کند تا قبل از مطالعه سیارات فراخورشیدی با تلسکوپ‌های بزرگ و حساس مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب، میزان تغییرپذیری یک ستاره خاص را پیش‌بینی کنند.منبع :ایتنا
