ترور دوست نزدیک پوتین/ چرا به رابرت فیتسو شلیک شد؟

مهر ماه سال گذشته، با مشخص شدن نتایج شمارش آرای انتخابات پارلمانی در اسلواکی، حزب چپگرای فیتسو برنده شد. خبرگزاری رویترز و رسانه‌های جریان اصلی در غرب، در توصیف رابرت فیتسو او را «پوپولیست، حامی روسیه و مخالف مواضع آمریکا و غرب در جنگ اوکراین» توصیف کردند.

مهسا مژدهی: عصر چهارشنبه نخست وزیر اسلواکی درحالی که یک جلسه دولتی را تمام کرده بود و می‌رفت که سوار خودرویش شود، مورد اصابت گلوله قرار گرفته و ترور شد. ضارب تقریبا بلافاصله در دام نیروهای امنیتی و پلیس افتاد و رابرت فیتسو با هلیکوپتر به بیمارستان اعزام شد. طبق آخرین خبرها، حال فیتسوی ۶۰ ساله وخیم گزارش شده است و جانش در خطر است. رسانه های خبری به نقل از یک زن در محل حادثه نوشته اند که صدای سه یا چهار تیر شنیده شده است. اما رابرت فیتسو کیست و چرا دشمنی با او به ترورش انجامید؟

رابرت فیتسو کیست؟

رابرت فیتسو از سال ۱۹۹۹ به‌عنوان رهبر حزب سوسیال دموکرات اسلواکی معرفی شد. او پیش از اینکه نخست‌وزیر شود، یک نماینده پارلمان بود. رابرت فیتسو در مبارزات انتخاباتی اخیر خود اعلام کرده بود که در صورت بازگشت به قدرت، به حمایت نظامی اسلواکی از اوکراین پایان می‌دهد. او در دو مقطع زمانی (۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸) نخست‌وزیر اسلواکی بود.

رابرت فیتسو، نخست وزیر اسلواکی، پس از انتخابات سپتامبر گذشته، در راس یک دولت ائتلافی پوپولیستی-ناسیونالیستی، به قدرت رسید. آنچه او را یکبار دیگر به قدرت رساند شعارهایش علیه رساندن کمک نظامی به اوکراین بود. فیتسو که متولد سال ۱۹۶۴ است، از مخالفان دولت زلنسکی به حساب می‌آید و روابط نزدیکی با پوتین دارد. او وعده داده بود اگر حزبش به قدرت برسد، حتی یک گلوله به اوکراینی‌ها کمک نخواهد کرد.

فیتسو در دهه شصت میلادی از خانواده‌ای متوسط به دنیا آمد. پدرش یک اپراتور و مادرش فروشنده کفش بود.در سال ۱۹۸۲؛ فیتسو در دانشکده حقوق دانشگاه در براتیسلاوا، در چکسلواکی آن زمان ثبت نام کرد. معلمان او تحت تأثیر او قرار گرفتند و یکی از معلمان او از دانشگاه، نخست وزیر آینده جوزف موراوچیک، او را جاه طلب، بسیار مطمئن و بسیار درگیر در بحث توصیف کرده بود. او بعدها توانست مدرک دکترای خود را در رشته حقوق دریافت کند.

فیتسو در سال ۱۹۸۷ به حزب کمونیست چکسلواکی پیوست و پس از انقلاب مخملی ۱۹۸۹ و فروپاشی رژیم کمونیستی در چکسلواکی، فیتسو به حزب چپ دموکراتیک (SDL) که جانشین حزب کمونیست بود، پیوست. او بعدها به دلیل عدم حمایت کافی از سوی حزب آن را ترک کرد.

فیتسو از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۰ نماینده اسلواکی به عنوان مشاور حقوقی آن در دادگاه اروپایی حقوق بشر بود، اما تمام ۱۴ پرونده ای را که رسیدگی می کرد، از دست داد و یک بازنده حقوقی به‌حساب می‌آمد.تقریباً بلافاصله پس از ترک حزب اس‌دی‌ال؛ حزب جهت – سوسیال دموکراسی (SMER) را تأسیس کرد، که ابتدا آن را حزب راه سوم نامید. فیتسو به سرعت به یک سیاستمدار اپوزیسیون محبوب تبدیل شد.

در انتخابات سال ۲۰۰۶، حزب فیتسو با ۲۹.۱ درصد آرا پیروز شد و با دو حزب محبوب دیگر در اسلواکی دولت ائتلافی تشکیل داد. این احزاب در نفرت از کشورهای همسایه مانند مجارستان و چک با یکدیگر مشترک بودند.

رسوایی بزرگ

قبل از انتخابات ۲۰۱۰، حزب فیتسو که به دنبال انتخاب مجدد بود، بر اساس چندین نظرسنجی در موقعیت نسبتا قوی قرار داشت. با این حال درست قبل از انتخابات یک رسوایی سیاسی رخ داد که به عنوان یکی از شدیدترین رسوایی ها در تاریخ ۱۷ ساله کشور توصیف شد. صدای ضبط شده‌ای توسط رسانه ها منتشر شد که در آن صدایی کاملاً شبیه صدای فیتسو ادعا می‌کرد که چندین میلیون یورو به صورت اعلام نشده برای انتخابات سال ۲۰۰۲ جمع‌آوری کرده است. او این ماجرا را رد کرد و رسانه‌ها را متهم ردیف اول چنین اتفاقاتی دانست. این رسوایی البته باعث نشد تا فیتسو و حزبش از انتخابات پارلمانی عقب بمانند.

انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۴

در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۳، فیتسو رسما نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری آینده، در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد. کمپین او آماده برای اسلواکی نام داشت. فیتسو عموما پیروزی‌های سیاسی خود را مدیون عملکرد راست‌گرایان افراطی در اسلواکی بود. او از روش اقتصادی و سیاست‌های آنها انتقاد می‌کرد و سیاست‌های آنها که همگام با نهادهای اقتصادی بین‌المللی بود اما زندگی قشر متوسط را تحت‌تاثیر قرار داده بود را هدف حمله قرار می‌داد. البته فیتسو وقتی قدرت را رسما در دست گرفت، سیاست محتاطانه‌تری را در پیش گرفت و چندان با نهادهای بین‌المللی در نیفتاد.

اصلاحات اقتصادی فیتسو توانست زندگی کارگران و امنیت شغلی آنها را تحت‌تاثیر قرار دهد. او برخلاف دولت‌های گذشته سیاست‌هایی را مشابه آنچه کشورهای اتحادیه اروپا اجرایی می‌کنند، برنامه‌ریزی و اجرایی کرد.

مهر ماه سال گذشته، با مشخص شدن نتایج شمارش آرای انتخابات پارلمانی در اسلواکی، از پیروزی حزب چپگرای فیتسو برنده شد. خبرگزاری رویترز و رسانه‌های جریان اصلی در غرب، در توصیف رابرت فیتسو او را «پوپولیست، حامی روسیه و مخالف مواضع آمریکا و غرب در جنگ اوکراین» توصیف کردند.

روابط با غرب و روسیه

تحت رهبری او، اسلواکی در سال ۲۰۰۹ وارد منطقه یورو شد و خود فیتسو در سخنرانی در اتحادیه آکسفورد ورود اسلواکی به اتحادیه اروپا را به عنوان یک "داستان موفقیت" ستود. فیتسو در پاسخ به اعتراضات سال ۲۰۱۳ در اوکراین، اعلام کرد که "اتحادیه اروپا یک تعهد مذهبی نیست" و همچنین اتحادیه اروپا "آنقدر عاشق خودش است" که متقاعد شده است که جایگزین بهتری برای آن در جهان وجود ندارد. روابط او با اتحادیه از همین نقطه تیره و تار شد.

فیتسو برای جبران کمبود متحدان سیاسی نزدیک خود در اتحادیه اروپا، روابط خود را با چندین کشور غیر اتحادیه اروپا مانند صربستان و روسیه تقویت کرد.او پس از به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که روابط اسلواکی با روسیه پس از هشت سال "غفلت" بهبود خواهد یافت. فیتسو به «همبستگی اسلاوونی» اشاره کرد، که موضوع اصلی بیداری ملی اسلواکی در دهه ۱۸۵۰ بود. این موضوع مخالفان ملی‌گرایی افراطی را به شدت نگران کرد.

فیتسو از مخالفان سرسخت ساخت یکبار برنامه ریزی شده موشک های ضد بالستیک و سیستم های راداری جدید ایالات متحده در پایگاه های نظامی در جمهوری چک و لهستان همسایه بود. اما در سال ۲۰۱۳ او با اوباما دیدار کرد و دو کشور از شراکت‌ استراتژیک با یکدیگر سخن گفتند.

او با روزنامه‌نگاران سر لج داشت. آنها هم از حمله به فیتسو کم نمی‌گذاشتند. آنها حداقل دوبار در مورد روابط خارج از ازدواج فیتسو در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۳ جنجال به راه انداختند.

اسلواکی که دارای ۵.۵ میلیون نفر جمعیت است، در سال ۱۹۹۳ بعد از فروپاشی چکسلواکی و تبدیل آن به دو کشور (چک و اسلواکی)، ایجاد شد. دولت کنونی اسلواکی از ابتدای جنگ اوکراین، ضمن پیوستن به تحریم‌ها علیه روسیه، حمایت‌های تسلیحاتی از اوکراین را در دستور کار قرار داده بود که روی کار آمدن فیتسو این زنجیره را شکست و همان چیزی که غربیها از آن می‌ترسیدند اتفاق افتاد.

۳۱۲ ۳۱۱